As dev al Centro Studi Carmagnolesi (Via Cavalli 6), n'associassion che da
na bon-a partìa d'ani a travaja për ël patrimòni artìstich e coltural e për
gouerné la memòria stòrica 'd Carmagnòla, la publicassion d'un lìber ch'a
s'antitola "Ij nòsti travaj. Glossario ragionato dei mestieri nella parlata
di Carmagnola".
N'echipa d'apassionà e studios dël teritòri (a l'han colaborà Elena Carando,
Nica Cavaglià, Domenico Novaresio, Mauro Novaresio, Anna Osella) për vàire
ani a l'han butà ansema con passiensa j'arserche, coma a dis ant la
presentassion ël president Donatella Taverna, che peui Francesco Carena,
Laura Collo e Gianni Zunino a l'han soagnà an volum.
A son dodes ij travaj presentà: Cordé, Bigaté, Filera o filòira, Muliné,
Forné e panaté, Pasté, Distilator dla menta (che 'd përfum d'agost da
Carmagnòla a Pancalé!). E 'ncora: Conciator e slé, Feracaval, Saroné, Botalé
e Siré. Për ògni mësté as dà na presentassion general, con le notissie
stòriche, e peui, e costa a l'è la part motobin galupa, 'l glossari ch'as
arferiss al travaj.
Miraco tuti a san che për fé le còrde as dòvra la càuna, ma chi a sa ancor
lòn ch'a l'é la cocia o 'l cocion? E còs ch'a l'é 'l ròlo? Cochét a l'é
paròla ch'as arcòrda 'ncor, 'n pò meno as sà lòn ch'a l'é la falòpa , o 'l
fioré. Conossoma tuti 'l ciapin, ma l'imbaj o l'incassin a son paròle ch'a
conòsso mach coj dël mësté. Brinda o botala o cròta a son paròle ch'as
capisso, n'àutr pàira 'd manie a l'é savéj lòn ch'a l'é la carera o
l'arzinor.
Ël gran mérit ëd cost lìber a l'é col ëd dene con afession, donca con cheur,
giontà al savèj sientìfich, un profil ëd la manera 'd vive e 'd travajé dij
temp d'antan, ma 'dcò col ëd rend-ne le paròle, che miraco gnun dissionari a
cheuj: paròle ch'a l'han forgià nòsta gent, a l'han sislà euvre e 'l passé
su coste tère.
Con coste paròle a son stàite fàite nòste ca, nòsta richëssa, nòsta fiusa.
Paròle ch'a son man, ch'a son gest, ch'a son carn e sangh ëd nòsta stòria.
Nen retòrica, ma siviltà.
d'Albina Malerba - dal Vënner dLa Stampa dël 21 ëd Fërvé 2003