Un bel lģber pien ėd dėsmore e 'd figure pėr amprende 'l piemontčis sensa gena. |
Con un tģtol ch'arfėstģa, "Sghiribiss", Grazia Calliero e Rita Previati, doe
maestre dė scņla elementar, a torno a smon-e un bel lģber pėr le masną, pėr
amprende a parlé, lese e scrive an piemontčis (edission Gioventura
Piemontčisa, Cittą di Santena, Grup Assion Piemontčisa Val Pélis, 2003). Ij protagonista ch'an pijo pėr man a son Giangiari e Ritinratin che, mentre an conto soe aventure, an compagno sensa ch'is n'antajo drinta la bņita dla lenga: as peul amparesse bele sensa fatiga element ėd fonética, regole 'd gramątica, particolaritą dla grafģa, acentassion, comparassion con le parņle d'ąutre lenghe, latin, italian, fransčis, provensal alpin e tante d'ąutre rņbe ancor. Tut come ant un bel gieugh, pėrché a diso le maestre, e i soma propi d'acņrde "i chėrdoma che fé Piemontčis a scņla a dev pa mach esse n'arcłper nostąlgich, ma n'ativitą da buté an sl'istess livel ėd j'ąutre" e a dev nen esse na rņba greva, i giontoma noi. Sfojand le pągine i trovoma 'n glossari ilustrą e peui 'd pņst pėr scrive le parņle neuve e ij disegn pėr completé l'abecedari; a-i son dė stņrie bele, doa 'l cit a peul intré con parņle soe e sņ disegn; parņle crusią; andvinaje; conte pėr amparé le vocaj, ij ditongh, ij tritongh; le consonant; gieugh con le rime, e via discorend. E fin-a le létere dl'alfabet a son animą come 'd cite bėstiote grassiose: pėr esempi ant ėl tģtol dla session Rebus, la "r" a l'é un gatin, la "e" na farfalin-a, la "b" na volp, la "s" 'n serpentin. An costa manera a riesso fin-a a spieghé la "ė" prostética, ch'a veul dģ "tacą dėdnans". A spiego ch'a l'é una dle question dla grafģa dle pģ mal da fé capģ e da dovré: "Quatr ėsludi e sinch ės-ciņp a fan ėscapé set ėsforniņt". N'ąutra bela stņria, ch'a peul serve 'dcņ ai grand ch'a veulo amparé, a l'é cola dle "s" piemontčise: s'i veule amparé la diferensa tra la "s" sorda e la "s" sonora, a venta prņpi ch'i vade a lese a sņ pņst, a le pągine giuste, e peui a sarą tut pģ sempi. E sņn a val pėr tante ąutre particolaritą dla grafģa ch'a smijo tant malfé amprende. d'Albina Malerba - dal Vėnner dLa Stampa dėl 5 Mars 2004 |
Indietro |