Andrea Lanza a płblica j'inédite 'd Sinigaglia.
Stņrie trągiche e drņle ch'a son la nņsta stņria.
A fa gņj saluté "La raccolta inedita di 104 canzoni popolari piemontesi" 'd Leone Sinigaglia che Andrea Lanza a l'ha cudģ con bela competensa pėr l'editor torinčis Giancarlo Zedde (pp. 208, Euro 24). Na cujģa - coma dis Lanza con ėd rason pa mal - ch'a l'é pģ original e amportanta ėd cola bin pģ avosą dle "36 Vecchie Canzoni Popolari del Piemonte" publicą a Lipsia ant ėl 1914-17 dal musicista e studios turinčis ch'a l'era anlevasse a le scņle d'Eusebius Mandiczewsky e d'Antonin Dvorąk. Da "La biondinetta" ("Ņ bel bėrgé ch'a va 'n montagna") a "La Lionetta" ("E la Lionņta l'era nėl camp, l'era nėl camp"), un lģber ch'a fa pro 'n bel servisse a tuti j'apassioną.
Stņrie sčmpie e pien-e dėl sens trągich dla vita. Stņrie drņle e pien-e d'un ghėddo ch'a fa monté 'l gigčt. Stņrie mate ch'a conto 'd "monighete" pą tan bin intensioną e 'd "galant" ch'a deuvo paghé la sal prņpe pėrché a son un pņ folitro. Stņrie 'd nosse viton-e e stņrie 'd soporture d'amor. Canson dle viją e filastrņcole dij contrare, coma a l'é cola bastansa conossła 'd Michel Tross (che, lo diso tra parentesi, Pare Isler a l'é 'nventasse a soa manera con un tņni ch'a pija giusta l'andi da na bela tradission popolar):
"Bon-a seira, Michel Tross,
le ninsņle son pa nos.
E le nos son pa ninsņle,
e i messé son pa le nņre."
A vince - coma disģa 'l Nigra - a son giusta le stņrie, le conte, le figure e ij pėrsonage ch'a ten-o la sena. Omo ch'a masso, dņne sassiną, fije garghe, sfojor ch'a serco, monie ch'a formiolo, molinere ch'a pioro, fomne 'd Savian, tambornin e rataplan. Tut un mond ch'a na mosta n'ąut. A l'é dabon un divertiment butesse lģ e lese e scoté le spiegassion che Lanza an dą con tanta precision. Gnente mal lassesse 'n pņ 'ndé - chi a są la młsica - a canté sle nņte ch'a compagno le parņle. Le pģ conossue? Forse cole famose da vin:
"Da 'n tera an pianta, ņ che bela pianta,
pianta, pianton, piantin,
col ciribibin ch'an pianta 'l vin,
ņ che bon vin di pianta!".
Na canson alegra pėr fé festa a 'n lģber pėrparčj. Da nen strachesse a leslo (e a cantelo).


ėd Giovanni Tesio - dal Vėnner dLa Stampa dėl 12 ėd Mars 2004


Indietro