Un bel bestiare dal latin al piemontèis për le edission Sorì 'd Luciano Bertello

Apress dël «Dizionario botanico», Giacomo Giamello a publica 'l «Dizionario zoologico» da le stesse «Edission Sorì» 'd Piobs (Piobesi d'Alba) cudije con tanta passion da Luciano Bertello (pp. 408, euro 25). Minca 'n nòm a-i è la tradussion an singh lenghe: latin, italian, piemontèis, fransèis e inglèis. La lenga-mare, la lenga dla nassion, la lenga dël pòst, la lenga dij cusin e la lenga dl'omologassion. Darmage dla grafia («antërnassional») che l'autor a l'ha adotà për ëscrive 'l piemontèis. Sensa conté che ciamé «antërnassional» la grafìa ch'a l'é stàita adotà për ël dissionari dle piante (e adess për col dle bes-ce) a farìa pensé che la grafìa che dovroma noi belessì a sia provincial, savoma tuti bin che le grafie a son sempe 'd convension, ma 'dcò stòria ch'a ven da 'd rason ch'a l'han ëd barbe e radis nen mach sientìfiche (e alora 'n tocrìa parlene e, s'a-i é da cambié, serne 'd cambié 'nsema). Tut son - mancomal - a l'é na costion ch'a toca nen la sostansa d'un travaj bin cudì, ch'a l'é prò bel dësfojé. Bel amprende 'd nòm chi l'avijo mai sentì (as dis sempre che 'l piemontèis a l'é 'n rich parlé, ma 'd vote a pudija capité che 'n ca as parlèissa gnanca tan e serte bes-ce o serte piante l'abio mai sentije nominé). Parèj, dacant al babe o a l'oca, o 'l tòr, o la vaca, o 'l boch, o bèro, o 'l barbin, o 'l bardòt, o 'l borich o la feja, o 'l galèt, o 'l gat e via fòrt a-i é l'alabërna (la salamandra) o 'l balanin (il balanino delle nocciole), mach për dine 'n pëssionòt. A venta peuj dì ch'a-i va 'n pòch a pijeje la man. Ma apress che un a l'é fas-ne n'ideja, la letura a cor ch'a l'é 'n piasì. As varda, as confronta, da na mira a smija 'd torné a n'infansia lontan-a (dont a l'ha parlane Nino Autelli), ma da n'àutra mira a s-ciòd la fiusa che le masnà d'ancheuj a peusso godine 'dcò lor. An tuti ij cas a l'é 'n dissionare, sto sì, ch'a l'é nen mach fàit ëd paròle, ma dcò 'd conte, 'd poesìe, 'd gieugh ch'a l'han le bes-ce për protagoniste. N'euvra fàita con deuit. Gnente da dì. ëd Giovanni Tesio - dal Vënner dla Stampa dël 10 ëd mars dël 2006

Indietro