Un lìber e 'n cd për lese e për sente.Na vos ch'a ven da la tera e dal cheur

A torno ij Varèj. A torna 'l Monfrà. A torna 'n lìber ch'a l'é stàit na sorprèisa e che da temp as trovava pì nen ant le librerìe. A torna grassie a l'editris «Il Punto», ch'a l'era stàita l'editris dla prima surtija dël 1978, e grassie a l'atension ëd Giusep Goria ch'a l'ha avù la bon-a ideja - ansema a 'n sò arcòrd ch'as gionta a l'anvit ëd Giuseppe Colli - ëd publiché l'artìcol che Riccardo Massano a l'avija a sò temp publicà sul «Caval 'd brônz» an doi nùmer dl'an ch'a-i era surtije 'l lìber. Vardeje donca sì «Ij Varèj» 'd Dumìni Badalin (pp. 232),con un cd cudì da Tòjo Fnoj ch'an pòrta an ca la vos d'un poeta ch'a l'ha fàit ëd soa vos na condission essensial për capì soa poesìa. Sente Badalin dì le soe poesìe a l'era 'n piasì ch'a consolava. Ant soa boca, le stòrie grame e bele dij Varèj a l'avìo tute le nuanse d'un mond ch'a-j'ëmnisija da 'ndrinta. Badalin a l'ha pijà 'l mèj 'd lòn ch'a l'é la poesìa piemontèisa dël passà (a l'ha pijà la fòrsa drua 'd lòn ch'a l'é vita, gnente d'àut che vita) e a l'ha daje 'n gir moderà, ch'a s'anradisa ant la vos e ant la tèra. Tèra ch'as fa vos, vos ch'as fa tèra. Le stòrie dël Varèj («Listeurji dij Varèi» coma l'era 'l tìtol dël prim lìber ch'a l'era scrit e dit ant la parlada dël Monfrà 'd Calianèt e a-i é sì 'n glossari ch'a giuta a davanela) a son stòrie 'd gòj e 'd maleur, stòrie 'd fatiga grama e paisan-a ant ël moment dl'abandon e dla derota 'd j'agn Sessanta e Stanta. Ma a son pì che tut stòrie ch'a s-ciòdo d'an drinta coma a l'é 'd tuta la poesìa del Neuvsent ch'a conta. La vos ëd Badalin a l'avija la fòrsa dla natura e nen a cas Massano a parla 'd poesìa istintiva, cheicòs ch'a parla fora 'd tròpe tràpole sufisticà. Për la vrità ambelessì a-i é 'dcò d'àut e 'l lìber ch'a l'é vnuje a buta ansema poesìe diverse (come a dì tuta la produssion poetica 'd Badalin sensa conté le doe pròse finaj}. Ma le stòrie dij Varèj a resto cole ch'a na fan un cit clàssich. Badalin a l'é tajasse n'éspassi ch'a l'é mach sò. L'anciarm 'd soa vos an parla dal cd ma pì che tut - come tute le vos dij poeta dabon - dal cheur ch'a l'anciarma. ëd Giovanni Tesio - dal Vënner dla Stampa dël 24 ëd mars dël 2006

Indietro