Poesìa 'd signaj, 'd drere e 'd ciapere. Religion ch'angavigna temp e destin

Quand dël 1984 la Ca dë Studi Piemontèis (mersì a un sugeriment d'Alfredo Nicola a Renzo Gandolfo) a pùblica la prima racòlta 'd poesìe 'd Bianca Dorato, «Tzantelèina», miraco a savìa nen ch'a spalancava le pòrte a na vos neuva e fòrta e a marcava la stra a na poetéssa ch'a l'ha deurbì j'ale vagnandse un pòst soagnà ant la stòria dla leteratura an piemontèis, ma nen mach piemontèisa. Dòp l'esòrdi a son surtìe d'àutri lìber: «Passagi» (Boetti e c., Mondvì, 1990), «Drere 'd lus», sempe dël 1990, «Fiòca e òr», ancor Mondvì, Amis ëd piassa, 1998; «Travërserà», La Slòira, 2003, e adess a seurt , për la colan-a «Lyra» dla Ca editris Interlinea 'd Noara, «Signaj», con na nòta 'd Giovanni Tesio (pp. 91, € 10). E a l’é torna e sempe n'incantament intré ant cost sò mond d'anima ch'as fa paròla, dova tut a l’é s-ciass e fin-a le pere a l'han na lus e na vos; tut a cala drinta al letor coma stisse 'd cheur: «Vàire a son là/che drinta al cheur am bruso/vàire a ciameme/paròle sensa vos/che mach grinor a 'ntend». A l’é costa sensibilità squisìa e ferìa ch'a cangia dolor an poesìa ch'a n'anciarma e an lia ai vers coma na caden-a dë s-ciandor. Poesìa religiosa, 'd na religion ch'a angavigna anfinì e temp, l'abim e la sima, la carn e le spìrit, na «poesia - a scriv Tesio ant la postfassion - di passi in cerca di infinito dentro un paesaggio che si disegna come uno scenario realistico», ma «i passi di Bianca Dorato sono passi che camminano dentro, i suoi itinerari sono sprofondi, i suoi colli annuncio, i suoi sentieri destino...». E pròpi la poesìa a l’é për Bianca un destin. Ch'a l'abia sernù dë scrive an piemontèis, a fa gnun-e concession a la dialetalità che tanti a vorerìo gropé a na condission specìfica. Chi a scriv ëd Bianca Dorato parland ëd poesìa «dialettale» a fa un boro grossé d'ignoransa; no, Bianca Dorato a scriv nen an dialèt, a scriv an lenga piemontèisa, sensa gnun termo. A l'é poesìa e basta, poesìa për l'umanità dj'uman, ch'a sern la vos për soe paròle, le sole paròle për dì «tuti ij barsaj dël cheur». d'Albina Malerba - dal Vënner dLa Stampa dël 14 d’avril dël 2006

Indietro