Vrità e sapiensa popolar an quat lenghe. Francprovensal piemontèis italian fransèis

L'Associassion Coltural Francoprovenzale 'd Puglia an Piemont (via Braccìni 29, Turin, tel. 011/33.72.37) con la Provincia 'd Turin, Për ij tipi dla Neos edission ëd Rivoli, a l'ha publicà un gròss travaj 'd Vincenzo Minichelli, un lìber ch'a cheuj «1000 proverbi in quattro versioni. Francoprovenzale, francese, piemontese , italiano», presentassion ëd Valter Giuliano, Bruno Gambarotta e Gaston Tuaillon (pp. 161). Vincenzo Minichelli a l'é nà a Celle di San Vito an provinsa 'd Foggia, ma da l'età 'd sëddes ani a viv a Turin, sità ch'a l'é dventà soa sconda patria cita. A l'é për sòn ch'a parla oltra al sò francprovensal ëdcò piemontèis. Doe lenghe cite ch'a l'ha cudì dacant a j'àutre doe lenghe 'd coltura dël Piemont, ël fransèis e l'italian: un patrimòni ch'a l'ha savù fé fosoné e che a l'ha daje la sbruvëtta për féne cost cadò fiamengh, dòp ch'a l'avìa già publicà 'l «Dizionario Francoprovenzale di Celle di San Vito e Faeto» (Alessandria, edizioni dell'Orso, 1994, con prefassion ëd Tullio Telmon) e «Sujme/Sogno», poesìe (Effepi, 1977). Ij proverbi a son presentà an ordin alfabetich për j'argoment ch'a trato, da «Abitùdin» a «Vissi». Lesomne chijdun ant la version piemontèisa: «Ognidun as fa so avnì»; «La blëssa a va e a ven, la bontà as manten»; «Ogni luda a deuv esse fitla da una boca diversa da la toa»; «Le cosse veuide a fan pì rumor che cole pien-e»: «La spa a l'ha doi fij tajènt, la lenga a n'ha sent»; «Aria d'importansa, diplòma d'ignoransa» e a-i na sarì na caterva da sité, dai pì conossù ai pì tradissionaj ch'i podoma trové ant tute le lenghe. Noi, per finì costa mëssonà, pijoma col dla cuvertin-a ch'a esprim pì d'un sens e a dësvela 'dcò bin la passion ëd Minichelli: «l'amor a conòss tute le lenghe», e cost lìber a l'é la preuva provà che tute le lenghe a son un tòch ëd nòsta ànima, e che për deje fià a na lenga a fa nen damanca 'd crasé j'àutre. Na lession ëd fradlansa e na bon-a letura, «un breviari - a dovré le paròle 'd Gambarotta - për tuti coi ch'a veulo boresse a l'adoss dla vrità e'dla saviessa». d'Albina Malerba - dal Vënner dLa Stampa dël 28 d’avril dël 2006

Indietro