La gramątica dėl Pipin
A fa piasģ. A fa piasģ, gnente da dģ. La «Gramatica Piemontese» dėl mčdich Morissi Pipin a l'é stąita stampą an anąstatica da la Ca dė Studi Piemontčis - grassie a la sensibilitą dl'assessor a la Coltura Gianni Oliva - con tre scrit ėd Pier Luigi Bassignana, 'd Pare Giuliano Gasca Queirazza e d'Albina Malerba. L'anąstatica a l'é 'd 200 pagine, 'l volumčt ch'a la compagna con ij tre scrit a l'é 'd 48 pagine. Anąstatica e volumčt a son rilegą ant un cofančt elegant (prņpe un bijoux) ch'a fa 40 euro. Gnanca tan se un a pensa ch'as pņrta a ca nen mach la prima gramątica piemontčisa, ma na stņria che ij tre studios - ognidun pėr soa part e pėr soa art - a ricostruisso da la mira dla costuma (Bassignana), dla stņria biografica e bibliografica - (Malerba), dla stņria dla gramątica (Gasca Queirazza).

A l'é passąjne d'eva sot ij pont ėd Pņ da col 1780 ch'a l'ha vist seurte la Gramatica ch'a sėrcava 'd deje dignitą 'd lenga a na lenga che cheicun a ciamava «mauvais jargon» (Francesco Dalmazzo Vasco) o «gergaccio» (Alfieri, che tutun a l'ha scrģvł 'n piemontčis doi sončt ch'a son intrą ant la literatura piemontčisa). A l'han visne 'd brute e 'd bele le sņrt dėl piemontčis. Ma gnun, pėr la vritą, a l'č dėsmentiasse d'un volum come col dėl Pipin, ch'a l'ha butą - e sossģ Pacņt a lo savģa benģssim, coma a arcņrda ant sņ bel profil Albina Malerba - d'una grafģa unificą, ch'a l'ha dąit bon-a preuva (da Pacņt an są) 'd soa rassionalitą.

Ant ij temp dėl mčdich Pipin a-i era la volontą 'd fé dėl piemontčis na lenga ch'a fłissa l'espression ėd na comunitą. Ma ėdcņ ch'a fłissa l'espression dla lenga dla Cort. E donca 'd na lenga bin sernła, fąita 'd bel deuit e d'umanitą. Adess le cņse a son motobin cambią, ma cola gramątica lģ a l'é come dģ 'ndé 'n serca dle radis. Prima 'd tut a l'č na gņj lesila, peuj a l'é na gņj avčila. Elegansa fa grado.

ėd Giovanni Tesio - dal Vėnner dla Stampa dėl 12 ėd Gené dėl 2007


Indietro