Primo Levi

Foma 'dcò noi n'at d'omage ai vint agn da la mòrt ëd Primo Levi. E lo foma a nòsta manera: sërcand ëd mëssoné tra soe pagine cole ch'a san dël piemontèis che chiel a disìa 'd conòsse mach lì parèj. Tutun ëd piemontèis an soa euvra a-j na i-é pà mal. A l'é pro vera che chiel a disìa che 'l piemontèis a l'era mai stàit scrit se nen për pariura. Ma na farìa nen na chestion. Lò ch'a conta a l'é che Primo Levi a l'ha savù pijé atension a le espression piemontèise ch'a l'ha dovrà con na sensibilità tuta soa. A bastrìa pensé a la conta ch'a deurv «Il Sistema Periodico». A bastrìa pensé a la conta ch'a parla 'd Sandro Delmastro (la lenga ch'a parla Delmastro) a l'é fàita 'd pòche paròle e cole paròle ch'a dis a son piemontèise). A bastrìa pensé a tut ël lengage special ch'a parla Tino (Libertino) Faussone ant un-a dle euvre pì originaj che Levi a l'abia scrivù con alegrìa, vis a di «La chiave a stella». Faussone a dis «paracqua», a dis «merenda cenatoria», a dis «berliccano», a dis «bruciacuore», a dis «genato», a dis «farlecca», a dis «corame», a dis «ramine». A na dis ëd tute sòrt përchè soa lenga a l'é 'n piemontèis italianisà che Levi a scriv con gran divertiment. Nen për cas ant un articol publicà an sla «Stampa» («Bella come una fiore») a l'ha vorsù scrive dël piemontèis ël pì bel elòge. Ma veuj conté ambelessì 'n cit episòdi ch'a fa part dij nòsti ancontr. Mi i l'avija portaje 'l lìber ëd Luciano Gibelli, «Dnans ch'a fassa neuit» përchè savìa ch'a sarìa piasuje (Gibelli a l'é manca pròpi 'n costi di). Un lìber pien ëd curiosità ch'a l'avrìa bosticà sò gust da col técnich ch'a l'era e ch'a-j piasìa disse. E më sbaliava nen, përché a l'ha vorsù scrivne na recension për «La Stampa» doa a l'ha parlà 'd n'aventura ùnica. Disand che Gibelli a l'era 'n pòch come Colombano Romean, përchè da sol a l'avìa trassà tòch për tòch n'inventare dël passà. Dle còse, d'jëstrument dël passà. Na siviltà fàita da soe costume, da soe ròbe, dai sò angign. Na magnifica recension. Na bela diciarassion ëd bin. ëd Giovanni Tesio - dal Vënner dla Stampa dl'8 ëd Giugn dël 2007

Indietro