Sentro ėd Documentassion e Arserca |
Saba passą a Volvera a l'é tnusse na tąula rionda pėr parlé d'un proget d'istitussion d'un «Centro di Documentazione e Ricerca» ch'a sapia antėrpreté le esigense dla tradission (e dla tradission local) andrinta a na siviltą ch'a ciapa largh: cola che soens a ven ciamą «postmoderna». Antropņlogh come Pier Carlo Grimaldi e Davide Porporato, studios ėd «medialitą» come Ambrogio Artoni, n'assessor provincial, bin sensģbil ai discors ėd coltura popolar e 'd lenghe mnassą, come Valter Giuliano, n'amant dėl teatro dė stra e 'd comunitą come Luciano Nattino a l'han parlą con la colaborassion dėl sģndich Attilio Beltramino e dl'assessor a la Coltura 'd Volvera Giuseppe Racca dėl destin ch'a-j toca a la mmņria ch'a veul nen meuire, a la stņria d'un pņst, al patrimņni 'd savčj ch'a peul torné bon fin-a 'n temp ch'a smijo tan distant da coj ch'a l'han detaje. E naturalment tut sņn a passa 'dcņ travers a le parlade locaj, a coj che pėr comoditą pudoma ciamé parlade dialetaj, parlade diverse - ogni cioché la soa - ch'a conservo sust e giuss. A chi a scriv a l'é tocaje difende - dacant a la coltura dl'oralitą e dla vos, ch'a veul peuj dģ dla parņla dita pģ che 'd cola scrita - 'dcņ la fņrsa dėl lģber e dla coltura pģ «ąuta», ch'a l'é antėrsasse a l'ąutra soens sensa dé la possibilitą 'd capģ bin chi a l'abia generą chi, chi a l'abia anfluensą chi, chi a l'abia mostraje a chi. Colture diverse, ma nen pģ cita e pģ granda. Colture che - tanto pģ ancheuj - a deuvo marcé pijandse pėr man, sensa fesse dėsdesje e virabarchin. S'a-i é 'n temp ch'a smija malandą, a l'é 'l nņst, tut votą a la dėsmentia e a la distrussion. E anvece a l'é nen parej. Mai come ancheuj a-i é na veuja d'arvangia (sensa arogansa, sensa violensa), na veuja 'd travajé pėrchč cheicņs a resta, pėrchč cheicņs an parla. Gnun ch'a l'abia fąit l'elņgi dėl passą come se 'l temp a l'avčjssa nen 'l drit ėd bogé j'arlogé (la nostalgia a l'é 'n sentiment come n'ąut e a deuv nen fene scheur, ma gnanca a deuv nen fene trapėtta). Tłit a l'han parlą 'd convivensa, 'd conpresensa, dėl travaj ch'a l'é fasse e ch'as fa (tanto), 'd col ch'a resta da fé (ancora 'd pģ). Tłit a l'han sotligną che 'ndoa ch'a-i é na sensibilitą local, ancheuj come ancheuj a-i é nen mach un mond ma - gnentemeno - 'l mond tut antregh ch'a sé specia e ch'a viv. ėd Giovanni Tesio - dal Vėnner dla Stampa dėl 9 ėd Novčmber dėl 2007 |
Indietro |