La lenga dėl Vėnner ėd La Stampa |
Cristina Caccia a l'é stąita a la «Pro Cultura Femminile» (gloriosa
istitussion turinčisa) a parlé 'd «Torino Sette» e na madama - a propņsit dla
nņsta rubrica «An piemontčis» a l'é lamentasse ch'a sia nen scrita an col bel
turinčis ąut e pontł ch'a parlavo ij sņ 'd ca soa. Gnun-e tėmme. A l'é bin vera
che nņst piemontčis (col mč e d'Albina Malerba) a l'é nen ėl turinčis che la
madama an costion a s'arcņrda an boca dij sņ. Un, pėrchč né mi né Albina soma
prņpe 'd Turin (chila 'd Teston-a; mi, pģ rłstich e paisan, 'd Pancalé, che
tutun a fa part dla tčra che cheidun, arcordand le ruse toscan-e, a ciamava la
Siena dėl Piemont; doi, pėrchč nņsta ambission a l'é nen tan cola 'd difende 'n
parlé specģfich (coma sarģa 'l turinčis pģ satģ), ma 'd ten-e an vita n'ideja
pģ larga 'd parlé «piemontčis». Natural ch'i foma fiusa an sėl parlé dla
capital e da lģ pioma 'n bel pņ dle parņle, dij termo, dle espression ch'a fan
part ėd cola che ij lenghista a ciamo «koinč». Ma 'dcņ natural ch'i 'ndoma doa
a nė smija 'd trové na parņla ch'an ciama (ch'an ven d'andrinta) opurament ch'i
l'oma 'mprendł lesend poesģe e prņse piemontčise: pągine dė scritor ch'a l'han
mėssoną da sģ, da lą, da doa a l'han trovą sņ bin e soa carzą. Con tut sņn
voroma gnanca fortģ che 'l turinčis a l'é italianisasse 'd pģ che 'l piemontčis
dle campagne e dle periferģe (bon-a rason pėr serché 'd resiste sensa gnanca
esageré: le lenghe ch'a vivo a cambio, e se vuroma che 'l piemontčis a sia viv,
a toca tratelo da viv). Voroma sostnģ pitņst - a parte da la cossiensa ch'i l'oma d'esse 'd parlant un pņch ambastardģ - che nņsta ambission a l'é cola 'd ciapé pģ largh; tutun sensa avčj la pretčisa 'd fé na mės-cčtta sensa sens, ch'a pudrģa - bon prņ - magara andé bin pėr na pagina literaria, ma nen ant un-a - come la nņsta - destiną a 'n giornal. Spiegassion ch'a spiego pņch. Pėrchč savoma bin che le costion lenghģstiche a son sempe costion ėd sentiment. E che la madama dla «Pro Cultura» a senta divers da noi a l'é cheicņs ėd bin pėrfond ch'a va a le rčis dėl cheur. Młsica lontan-a - sia bin ciąir - che noi l'oma gnun-e intension ėd dėsdģ o dė slontané. ėd Giovanni Tesio - dal Vėnner ėd La Stampa dėl 17 d'avril dėl 2009 |
Indietro |