Ël piemontèis a l’é viv

La Stampa 'd doe sman-e fa ant un s-cianchèt, as ciamava se ‘l piemontèis a fussa viv o mòrt. A l’é nen mach viv, i-j rispondoma, ma an piòta e arbiciolù. Ij piemontèis che a l'han na bon-a conossensa dla lenga piemontèisa a son ancheuj 2 milion, e coj ch'a la capisso ma a la parlo nen a son 1 milion e 140 mila. Sensa conté ij piemontèis ant ël mond. Tuti costi piemontèis a l'han nen ël drit ëd paròla ant le television locaj për esempi: ij giornaj a devo fess-je da lor. Na studiosa alman-a ch'a fasìa d'arserche ambelessì, a l’é staita stupìa 'd vëdde vàire giornaj e arviste as pùblico an piemontèis sito parèj a l'ingròss «Piemontèis ancheuj», «Gioventura Piemontèisa», «La Stòria», «Alp», «Tron e lòsna», sensa conté j'Armanach, ij lìber, ij sit internet, ij blògh, la Wikipedia e tute ste diavolerìe sì ch'as treuvo an sla ragnà (ch'a sarìa «la rete»). Eben tut cost mond ch'a serca 'd nen lassé meuire nòsta lenga e soa coltura, ativ su tut ël teritòri regional e dapertut, as serv për comuniché, për scrive 'd na grafia comun-a, cola che stant'ani fa doi grand coma Pacòt e Viglongo a l'han sercà 'd deje deuit, tnisend cont dl'origin, dlë svilup, dla stòria, djë studi sientìfich che ant ij sécoj a son stàit fàit për ël piemontèis. Dal 1930, mersì al prestigi djë scritor dla Companìa dij Brandé e a la sernia fàita da tute le ca editriss ch'a valo, prime fra tute la Viglongo (sito la Gràmatica 'd Griva, le euvre d'Isler e 'd Broferi) e la Ca dë Studi Piemontèis, con le colan-e 'd Leteratura antica e moderna; ma 'dcò la Piazza quand a pùblica ‘l Gribaud, o l'Artistica ch'a pùblica la Gràmatica 'd Brero, o Il Punto Piemonte in Bancarella con ij dissionari 'd Brero; la Ca dë Studi Pinin Pacòt, Nòste Rèis, la Companìa dij pastor d'Omegna, e tante d'àutre, fin-a l'Assimil che a nòsta lenga a l'ha dedicà un dij sacociabij soagnà da Fransech Rubat Borel. E a son mach citassion tra le tante. Con fatiga donca na koinè, na grafìa comun-a a l’é spantiasse e adess, mersì 'dcò ai tanti cors ëd lenga piemontèisa (a son 15 ani ch'as fan, për ij pi grand e për le scòle) ij piemontèis a l'han trovà na soa unità, na possibilità 'd fesse lese da na part a l'àutra dël Piemont, con pòche variassion ëd grafia. Tut son as peul nen e as deuv pròpe nen dësmentiesse. d'Albina Malerba - dal Vënner ëd La Stampa dij 15 d'otóber dël 2010

Indietro