Ossitan e piemontčis |
Stavņta doi lģber ch'a son nen scrit an piemontčis, ma ch'a l'han tansipņch ėd piemontčis: un ėd pģ, l'ąut ėd meno, ma a peul basté pėr tuit doi. Un a l'é na stņria dla poesģa ossitan-a ant j'łltim sinquant'agn. A l'ha scrivulo Franco Bronzat. Tģtol: «1961-2011. 50 ans de literatura e non dins las valadas occitanas». A l'han pubblicalo ansema Fusta e la Chambra d'ņc (pp. 204, euro 13). L'ąut a l'é la rivelassion d'un poeta, Janņ Arneodo, dont la Ch'ambra d'ņc a płblica la cheuita «Scaraboch sal papģe» (pp. 128, euro 12). Ancaminand dal prim i dirai che 'd piemontčis a-i na j'é nen pņch pėrchč tut a ciapa l'andi da Pacņt e da Tavo Burat con «L'escolo dņu Po» dėl '61 (ma Bronzat a arcņrda bin ėd dģ che Pacņt gią dėl tranta a l'avģa anandią la memņria 'd Mistral ant ėl sentenare dla nassita). E peui con Pacņt e con Pare Giuliano Gasca Queirazza, a l'é stąit pģ che tuit Tavo a cissé, a gropé, a anviaré n'inissiativa ch'a l'ha 'l grņs merit d'avčj dėsvją l'arnassita dle minoranse (a parte da la carta 'd Civass) e dle lenghe mnassą. Tavo a l'é stąit un grand animator: d'inissiative e dė studi, 'd passion e 'd'arvire (fin-a a l'arvira dėl pom, coma disģa). E peui ambelessģ a-i é tanto 'd piemontčis pėrchč tanti ch'a l'ha scrivł an ossitan a l'han ėdcņ scrit an piemontčis (da Remigio Bermond a Bep Ross a Tavio Cņsio). Pėr nen dģ 'd Barba Tņne ch'a l'ha scrit an piemontčis la pģ part dle soe poesģe. E magara 'dcņ 'd Bianca Dorato ch'a l'ha scrit squasi mach an piemontčis (combin che chčich vņte, pėr omage, a l'abia 'dcņ scrit an ossitan), ma che a l'ha mėssoną nen pņche parņle dle montagne e dle valade ossitan-e. Che noi fasso na rubrica an piemontčis a veul peui nen dģ ch'i sapio nen apressié la poesģa d'un poeta come Janņ Arneodo, sņ mond ėd lenga ossitan-a ma 'd valor universal. Na religiositą (na religion i dirģa), cola 'd Janņ, che a respira ant ėl silensi, ma ch'a s'arneuva ant la speransa e ant l'inossensa. Tuta na vita gropą a le stagion e a la costuma 'd soa gent. Montagne, viasseuj anvėrtoją ant ij sņ «scaraboch », mčire, barme, neuit, stčile, mėsté, ombre, eve, arcņrd e cņse animą da la grassia e dal sentiment dla vita. Na parņla a dis tuta soa resistensa neuva, anvėrtoją come sempe con l'antich.
ėd Giovanni Tesio - da TORINOsette ėd La Stampa dij 14 d'otóber dėl 2011 |
Indietro |