Edoardo Calandra

Lo arcordoma sì përchè ch'a son sent agn da la mòrt (28 d'otober dël 1911). Ma 'dcò përchè ch'a son sent'agn da la publicassion dla sconda edission (cola definitiva) d'un dij romans pì bej dla fin dl'Eutsent (la prima edission a l'era surtìa dël 1899). Parloma dla «Bufera» e parloma d'Edoardo Calandra, un ëd j'ëscritor pì rapresentativ d'un Piemont ch'a stasìa bin a caval tra le tradission pì locaj e - miraco - le aspirassion e le leture pì gropà a l'Euròpa (Giorgio Petrocchi a l'avìa giusta lesulo parèj, combin che Getto a l'abia peuj parlà ëd na dimension meno colturalment ambissiosa). Pavese - 'dcò chiel e da soa mira anteressà - a butava Calandra tra j'ëscritor bin car ai piemontèis ma che a l'ero nen rivà a na dimension universal. Comsissìa, Calandra ('l frel ëd Davide, lë scultor) a l'é në scritor che nen mach a l'ha scrit un romans come «La bufera » (chi a veul a peul trovelo publicà ant le edission Viglongo), ma le conte ëd «Vecchio Piemonte» (n'edission a l'ha cudìne Pier Massimo Prosio për le edission dla Ca dë Studi Piemontèis): doe o tre vreman fiamenghe, ch'a bastrìo da sole a fé parlé 'd në scritor con ij fiòch e con le frange. Se lo arcordoma sì a l'é 'dcò, tutun, për doe àutre rason. La prima përchè ch'a l'ha 'dcò scrit an piemontèis n'euvra teatral («Un cop sla testa») che Pinin Pacòt a l'ha publicà su «Ij Brandé». Na tradission - cola dë scrive an piemontèis - che Calandra fieul a l'avìa ardità da sò pare Claudio, avocat, deputà, antiquari (e Renzo Gandolfo a l'ha bin antologisalo ant soa sèrnia 'd j'ëscritor dal Risorgiment an sà). La sconda rason a l'é përchè Calandra a l'é 'ndàit an serca 'd soa lenga ('d sò lengagi, 'd sò stil) a parte da na condission nen facila, vis a dì da na periferia (i dio rispet a l'italian, al fiorentin, a Manzoni e a soe solussion), e da 'sta periferia a l'é trovasse a gumé come 'n danà (coma mostro le carte deposità a la Nassional ëd Turin), ma a l'é vnume fòra con un caplavor come «La bufera» che soma sì a arcordé. Merita les-lo - 'l romans - përchè a sent'agn ëd distansa l'emossion dla letura a resist tuta viva e anciarmanta. ëd Giovanni Tesio - da TORINOsette ëd La Stampa dij 28 d'otóber dël 2011

Indietro