Lņn ch'a-i resta dėl piemontčis
A capita sempe pģ soens d'ėmbate 'd lģber ch'a dņvro 'l piemontčis, fa pa gnente se scrit pģ o meno bin (disoma second la grafģa 'd Viglongo-Pacņt). A l'é nen un pecatass se nen tuj a sento dabsņgn d'anformesse e 'd fé le cņse da bin, combin che a sarģa bin che sempe 'd pģ sņn a 'ncapitčissa. Tutun stoma nen a fé ij sutij e a fé giré le sņtole con 'l fil ėd seda. Stoma a la considerassion ėd partensa: 'l piemontčis ch'a ven soens dovrą drinta l'italian ant ij lģber e ant ij romans ch'ancapita 'd lese. Tan pėr fé d'esempi, scheuvro che l'ultim album musical dėl grup Yo Yo Mundi (presentą da Paolo Conte, e magara na parleroma) a l'é pien ėd parņle monfrin-e mės-cią ai vent ėd tute part e a s'ėntitola - varda ‘n pņ lģ - «Monfrą». Son ancamin ch'i leso un romans ėd Raffaella Romagnolo (che Piemme a manderą an libreria a la fin ėd gené) ch'a s'ėntitola «La masną». Chčich temp fa l'hai parlą su cost giornal d'un romans d'Anna Mittone (publicą da Piemme), «Quasi quasi m'innamoro», ch'a conta la stņria drņla 'd na fija ch'a campa lģ 'd tan an tan d'espression o 'd parņle an piemontčis ch'i trascrivo coma son scrite: «Piora nen che a l'é gnente possibil», «It ses prņpi desdeuita», «As costuma nen», «A l'é un tipo», «spatuss», «Lassa stč Maria c'a sta bin». E via fņrt (sensa dģ che cheicosėtta i podrģa sempe gavé da autor come Bruno Gambarotta o Margherita Oggero e d'ąutri 'ncora, a 'ncaminé da Fruttero e Lucentini: fłissa pa mach col proverbi dla «cativa lavandera», ch'a l'é 'l cheur dla «Donna della domenica»). Gnente 'd neuv pėrchč ant la literatura italian-a j'autor ch'a l'han mės-cią italian e parlade locaj a son un baron (pėr noi piemontčis a bastrģa andé da Faldella a Monti a Pavese a Fenoglio, pėr ij sicilian, tan pėr dģ l'ultim e 'l pģ avosą, a bastrģa Camilleri). Ma ancheuj la cņsa a pģa n'aut aspet. Pėrchč a mė smģa che la custion a sia gropą (o pģ gropą) a na rason 'd color: colorģ la pagina pėr sghicé l'euj a chi a peul capģ, squasi come 'n lengage da dovré pėr tiré pģ facilment la simpatia (nė strument d'intčisa) dėl letor. Pņch ėd pģ che n'espedient? Probąbil. Ma peuj i penso ch'a l'é 'l segn dij temp: che 'nsema a cheicņs ch'a passa a-i č 'dcņ cheicosėtta ch'arsist e ch'a fa come noi disģo a le lumasse da masną: lumassa, lumassņt, tira fņra ij tņj cornņt…

ėd Giovanni Tesio - da TORINOsette ėd La Stampa dij 23 dė dzčmber dėl 2011


Indietro