Norberto Rosa

Ant costi dì che la pòvra Valsusa a l'é sautà sle prime pagine 'd tuti ij giornaj e ant le notissie tivù, e sla rete, për neuve che a fan tant mal al cheur, noi voroma segnalé n'inissiativa bela ch'a l'ha già avù un prim moment a Susa e che prest, i speroma, a tocrà a Vijan-a. Na bela mostra, compagnà da un Catalogo, dedicà al poeta valsusin Norberto Rosa. La mostra e 'l lìber «Norberto Rosa due Città e una Voce» (edission del Graffio, Sità 'd Susa e Sità dë Vijana, con la tùa dla Provincia 'd Turin, pp. 128, 2011), a son stàit coordinà da Michele Bonavero, con la colaborassion 'd Silvio e Gemma Amprimo, Roberto Follis, Angela Bracco, Giovanni Quaglino, Giorgio Rossi, Maria Pia Piras; a l'é ilustrà da tante bele inmagini e stampe d'antan, ch'an giuto a sente l'epoca risorgimental dël Rosa e dla Val Susa; compagnà da 'd document soasì tirà fòra da j'archivi dle Comun-e 'd Susa e dë Vijan-a, e peui na bela fiorìa 'd poesìe an piemontèis con tradussion an italian a randa. Poeta amportant Norberto Rosa, un-a dle doe vos (l'autra a l'é Angelo Brofferio) ch'a l'han pì marcà coj ani dë speranse e d'ideaj fòrt ch'a duvìo porté a la nassita dl'Italia. Soa vita e soa cariera poetica as dësròlo tuta an Val Susa: «Procuratore legale a Susa», peui «provveditore agli studi» e «membro della Deputazione provinciale ». Coma Broferi, e coma la pì part djë scritor an lenga piemontèisa dl'epoca, dacant a la militansa polìtica a l'ha sempe coltivà la poesìa, ch'a l'ha ancaminà a publiché sël «Parnas piemonteis »; coma giornalista a l'ha colaborà al «Messaggiere torinese» e a la «Gazzetta del Popolo». Dël Rosa an piemontèis a venta almanch sité ij poemet «Ij cativ medich», «Le stra 'd fer»; le poesìe soe pì conossùe, «Ij piasì», «Ël ver filòsofo », e la pì epica e risogimental «L'inno dij Piemontèis ». A l'é mòrt a Susa 'l 27 ëd giugn dël 1862 e a ripòsa ant ël simiteri ch'a varda soe montagne. Dòp un bel ritrat dedicà a Norberto Rosa da Remo Formica (1929), le citasion ëd Pacòt e ëd Gandolfo, e la publicassion an volum ëd soe euvre, soagnà da Brero (1988), chi a l'ha mej studià soa poesìa an manera filologica a l'é stàit Dario Pasero ant un travaj «Norberto Rosa di Susa: poeta, filosofo, patriota», publicà ant j'At dël VII Rëscontr antërnassional dë studi(1991). E adess cost lìber a ven a porté neuve documentassion su cost scritor che da coste àuture (coma a diso ij vers d'Alfonso Ferrero dedicà a Rosa) «për un ambient pì fòl,/ che 'nt l'ironìa dla satira ij vers l'han piait ël vòl/ për spataresse an pressa për tuta la larghëssa/ dël nòst Piemont, tocand-ne parèj d'una carëssa». d'Albina Malerba - da TORINOsette ëd La Stampa dij 9 ëd mars dël 2012

Indietro