Monfrin ant un romanz ëd Raffaella Romagnolo

Bufé, busa, gena, fabioc, culàndar, sgaràda, ancamé, fulàr, malura, ueca, sclenta, previ, s-ciufetta, slonghe, smurfiusa, pepia, cichét, rionda, rusi e sagrin, armuar, cuarpiè, ganghe, basacula, baricule, pan e salam, caplinà, ciamporgna, barbisin, smorbi, falabrac, broclette, mujà, buff, balorda, gionta, vitel tuné, bonét, bagna cauda, burnìa, sbanfon, puvri. Për nen dì ij proverbi: «L'om, l'asu e 'l picon i son trei cujon», «La rusa ant al canton dal fògh, la pas suta i lansò». O le manere 'd dì: «Al vin al para via i fastidi». Le esclamassion: «Omisignur», «Signor no», «boiafaus» e via fòrt. Tut sòssì ant un romans ëd Silvana Mossano, «Un giorno arriverò», publicà da Salani (pp. 400, euro 14,90). Un romans an italian ma pien ëd paròle an piemontèis che lassoma scrite come l'oma trovaje scrite ant ël lìber. Grafìe a part, a ven-o da na parlada monfrin-a përchè 'l romans a l'é ambientà a Casal Monfrà e ant ij parage. Për dì còsa? Për dì ch'a-i é 'd vòte che 'l piemontèis a ven a taj për animé la pagina, për deje 'd sust e për gropela a 'n temp e a 'd situassion che l'italian da sol a-j la fa pà. L'oma già falo sente a propòsit dël romans 'd Raffaella Romagnolo, «La masnà», che 'n piemontèis a l'avìa dritura 'l tìtol. Lo arpetoma sì për la Mossano. Pagine scrite an italian, ma ch'a dipendo dal piemontèis, a-j stan da para, as modelo an sla struttura e an sle manere 'd dì che 'l piemontèis a l'ha cudì e soens mantnù come an compòsta. A l'é 'd vòte na manera për sté 'd pì gropà a le còse da dì: coma se la paròla an piemontèis a fùissa pì crua e pì drua, pì fòrta e pì viva, pì dësgagià e pì ardìa o magara pì giusta. Paisan ch'a parlo tra 'd lor e 'd lor, ch'a parlo dle soe gòj e dij sò dolor, ch'a vivo la mòrt pì tragica come na siensa rumià ant ij sècoj. Gnente 'd neuv (còsa dovrìo mai dì 'd Pavese o 'd Fenoglio?), ma cheicòs ëd divers sì: ambelessì 'l piemontèis a fa pì che tut color. A colora la pagina, a-j dà sò ghëddo, a-j fa na sòrt ëd carëssa. A l'é tanto? A l'é pòch? Pì fàcil ch'a sia pòch, ma tutun a l'é cheicòs. A tocrìa avèj tan pì dë spassi për parlene dabin. Për ël moment 's contentoma. Për ël moment lo foma basté. ëd Giovanni Tesio - da TORINOsette ëd La Stampa dij 22 ëd giugn dël 2012

Indietro