L'italiacan

Manten-e ‘n vita na lenga as peul fesse an tante manere. Ma pì che tut as deuv parlela. Tutun, a l’é ‘dcò bel quand as sent d’espression piemontèise ch’a s’ënfilo ant ël parlé l’italian o, coma a disìo na vòta ij nòsti pare, l’«italiacan» (àutra facenda quand a son j’ëscritor a fé mës-cëtta ant ij sò lengage). Custion dlicà. Na vòta as parlava d’«italian passà an sla rapa» opurament d’«italiano finito»: col ch’a parlava chi ch’a chërdìa ‘d parlé italian e che – nopà – a lo tërdocava. Pien-a la stòria dle literature regionaj; a bastrìa pensé al milanèis Carlo Porta e a soa Fabia Fabron de Fabrian, n’aristocràtica pien-a ‘d sagna. Ma ‘dcò a certi poeta nostran tra Eut e Neuvsent ch’a vivìo un moment bin crìtich për l’avnì dle parlade piemontèise, dzortut sitadin-e. Viriglio ch’a scriv come ch’as parla a Turin e ch’as lamenta che giumaj ‘l piemontèis a ven-a ciadlà a la mistanfluta. Masnà anlevà da na baila pì o meno sùita: «Il bambino saprà da lei che non va bene raviolarsi nel paciocco e che nel domorarsi si corre il rischio di sghigliare sulle ploglie di portogallo e quindi cascare e farsi il nisso sul fronte». Gofarìe dl’Eutsent? Sicome la stòria a l’é bela e a fa piasì contela, tornroma n’àuta vira a parlene. ëd Giovanni Tesio - da TORINOsette ëd La Stampa dij 4 d'avril dël 2014

Indietro