Il Sistema Periodico di Primo Levi

Un-a dle sodisfassion ch’as preuvo quand a-i é la passion dë sgaté ant le lenghe a l’é scheuvre a tut andé che le lenghe as parlo, che le lenghe a l’han pì ‘d sust e ‘d cognission che j’òmo, che le lenghe a vivo a contat e a s’ëntërso e a fan mës-cëtta. Gnun-e novità, ma an costi di che i son butame a travajé d’antorn a Primo Levi, i son torna ‘mbatume an col parlé piemontèis che da noi l’é mës-ciasse con col ëd j’ebreo. Gnente da voghe con l’yiddish, ch’a l’é stàita la lenga (mës-cià col tedesch) ëd j’ebreo dl’Euròpa Oriental, ma cheicosëtta (pen-a cheicosëtta) dël gener: come a dì na lenga ch’a fa mecia con n’àuta. Combin che da noi la lenga ch’a l’é nà da la mës-cëtta a l’avìa pì l’aria d’esse ‘n gergh o na lenga special. A-i na i-é na testimoniansa ant un-a dle pì bele conte dël «Sistema Periodico» ‘d Primo Levi: la prima, cola ch’a s’ëntitola «Argon». Na stòria dij «barba» e dle «magne» dël Piemont giudé-piemontèis. Paròle ancrosià, paròle bardòte, ma invension pien-e ‘d sust e ‘d gust. Levi a parla d’un langage ‘d fòrsa còmica e a na conta pì ‘d na drolarìa. Come cola d’un papagal e d’un-a croassa. Un papagal ch’a dis: «Nosce te ipsum» e la croassa che – da bon-a piemontèisa – a-j rëspond: «Fate furb». ëd Giovanni Tesio - da TORINOsette ëd La Stampa dij 18 d'avril dël 2014

Indietro