Tino Faussone 'd Levi

Chi a conòss ël piemontèis e a pija ‘n man «La chiave a stella» ‘d Primo Levi, a capiss tut mej (an italian a-j dìo «valore aggiunto»). Ancaminand dal nòm dël protagonista, Libertino Faussone. Un ch’a ven dai magnin dle vaj canavsan-e e ch’a monta ‘d tlé ‘d fer da fé por. Ebin, chiel sì – an conta Levi – a parla n’italian passà an sla rapa e as sent bin lì sota ‘l quaj dël piemontèis ch’a manten sò liam con la vos ëd le lenghe ch’a van da boca a orija: lenghe da parlé pì che da scrive, combin che ‘l piemontèis a l’abia ‘d testimonianse scrite lontan-e ant ël temp. Tino Faussone a dis «muraglie» (da muraje), a dis «paracqua» e pa ombrello, a tira fòra ‘d vos come «merenda cenatoria» (marenda sinòira), o «dimora» (da dësmora), o «berliccano» (da bërliché), «ramine» (da ramin-e), «farlecca» (da fërleca), e la còsa che a mi a më smija la pì bela a l’é quand a dis: «Per me ogni lavoro che incammino è come un primo amore», doa – a part ël sens ch’a basta a deje ‘l ghëddo e ‘l sust a tuta na vita – a vive ‘d vita pì viva a l’é col «incammino» tut ancolà al piemontèis parlà (ancaminesse, ancaminé). A l’ha ‘dcò scrivune Bruno Villata ant ël lìber «Primo Levi e il Piemontese» (Turin, Savej, 2013). «La chiave a stella» a l’é ‘d tuj e a l’é për tuj, ma për un ch’a parla piemontèis – pòch da fé – a l’é cheicos ‘d pì. ëd Giovanni Tesio - da TORINOsette ëd La Stampa dij 13 ëd giugn dël 2014

Indietro