Përché scrive an piemontèis

Minca tant a fa nen mal fé chèich considerassion su na materia ch'a l'ha le soe rason: përchè scrive 'n piemontèis? Ma as pudrìa 'dcò dì, 'n minca parlada local. A-i é chi a dubita ch'a sia na còsa bon-a an t'un temp che tut a smija 'ndé al contrare.
Na barziga ch'a pòrta drit a la mòrt ëd na siviltà 'ntrega, e a l'é 'n pò come l'anonse dla mòrt dij giassé dle nòste montagne o dij giassé - dritura - dij doi pòlo. Ebin, prima 'd tut, pròpe për sòn: për fé come j'ors bianch ch'arzisto coma peulo, për istint e për bzògn.
Seconda rason: përchè a-i é cheicòs ch'a scapa fòra da la mira 'd mincadì e a varda a n'arciam segret, motobin misterios, ch'a parla e a fa parlé (e sòn a la dis longa sle paròle 'd poesìa).
Tersa rason: l'ideja che nen tut lòn ch'a l'é nen da la part dij vincitor a l'é da campé via come 'n rotam (a-i é na nobiltà pa da pòch a rese lòn ch'a l'é 'n pèrdita).
Quarta rason: l'amor për lòn ch'a l'é sarà 'nt le nòste miole (stòrie përsonaj, veuja 'd pais, anvìa 'd liam susnos), nen a dispet ma a integrassion ëd tuta nòsta manera 'd vardé lontan.
Quinta rason: la siensa 'd j'artorn, e la cossiensa che - come Ulisse a Ogigia con Calipso - a l'é nen l'imortalità ch'i sërcoma ma la nostalgia 'd ca. E tante d'àite rason ch'a basto nen ste righe a dì. Ma che mancrai nen ëd dì n'àuta vira.

ëd Giovanni Tesio - da TORINOsette dLa Stampa dij 29 dë stèmber dël 2017


Indietro