Primo Levi com Camilleri |
Për chi a-j veul bin al piemontèis, gnente ‘d mej che pijé ‘n man «La chiave a stella» ‘d Primo Levi e arpatesse a tute le espression ch’a ven-o dal piemontèis, përchè Tino Faussone a parla n’italian, ch’as dirìa «italiacan», e veuj dì ch’a ven tut da na libera tradussion ch’a fa dal sò piemontèis. E ‘d vòte a son paròle, ‘d vòte manere ‘ dì bin pì espressive. Chiel a parla ‘l lengage dle bòite: «passo d’uomo», «fresa», «martinetti idraulici», «pontoni», «flangione», «coppia conica». Chiel a dis pa «muri» ma «muraglie», pa «ferita» ma «farlecca», pa «giocattolo» ma «dimora» e via fòrt. A dis «gofferia», «berliccano», «bruciacuore», «gnecca», «nuffiava», «genato», «truschini», «ruscavo», «patamollo», «corame», «ramine», «sbordimento», «grottolute» e pudrìa continué. Ma peuj a-j dà ‘d bej posson ëdcò a la gramatica e a dis: «in dei posti», «dei scimmiotti», «dei sbuffi». E peuj a dòvra – come disìa – d’espression motobin tipiche come «fare una topica», «restano nelle curve», «c’è calato poco», «gli avrei fino fatto i complimenti», o vere creassion da barbis, come cand a dis: «facevo l’erlo» oppure: «gli leggevano la vita, che dormiva in piedi e batteva la calabria». Sicur che «La chiave a stella» a l’é ‘n lìber amportant nen mach për sòn, ma sòn – për ën piemontèis – a lo rend tan pì galup. ëd Giovanni Tesio - da TurinSet ëd La Stampa dij 6 ëd novèmber dël 2020 |
Indietro |