I soma pront për ël Web 2.0? n° 14, luj-aost 2006 la siensa, pag. 20 ëd Bepe Sané (Dragonòt) Un pòch dë stòria. Ant j'agn passà a l'é parlasse tant dël Web o Internet, com a së s-ciama an inglèis, o dla Ragnà, com i l'oma ancaminà a ciamelo an piemontèis, e tùit a san còs che a l'é. An tanti i l'oma peui ancaminà a viagé dzora ël Web, për esempi an sle liste, ij grup e ij "forum" ëd discussion, o an sl'infinità ëd sit esistent. Costi strument a son nassù con la nassita dël Web, ant la sconda metà dj'agn '90, ma peui, con la crisi ancaminà a la fin dël 2001, as peul disse che ëd novità a sia pi nen stàitne gnun-e. Adess, a l'é pi che n'ann che as parla dël Web 2.0, e finalment a-i é torna cheicòs ëd neuv ant ël panorama d'Internet. Còs a l'é ël Web 2.0? A l'é nen bel fé spieghé còs che a sia ël Web 2.0. Prima ëd tut a l'é nen l'evolussion dla rej Internet, che a resta tal e qual a prima. A l'é la manera ëd dovré la rej che a cambia. Un dj'esempi che a son cità pi soens a l'é ël prinsipal motor d'arsèrca, "Google". Cost motor d'arsèrca a sèrca nen mach le pàgine che a corispondo ai criteri d'arsèrca, ma pi che àutr a conta le anliure che an sla Ragnà a men-o a coste pàgine e a buta le pàgine trova an órdin ëd nùmer d'anliure che a l'han. Per fé an manera che na pàgina a sia ant ij prim pòst, alora a venta che tanti àutri sit a arconòsso l'amportansa dla pàgina e che a-j buto n'anliura. N'àutr esempi a l'é "GoogleEarth", ël sit con le fóto dla Tera pijà daj satélit. Mincadun a peul vëdde le fóto ëd soa sità e angrandije fin-a a vëdde le fóto ëd soa ca. Ma GoogleEarth a darà ës servissi ëdcò a le imprèise, che a son già antramentr a progetene mila manere d'utilisassion. Për esempi, quandi che un a prenoterà un bungalow ant un campegi, a podrà controlé sùbit se verament a l'é vzin al mar o se a l'é bin distant. Ma miraco l'esempi pi amportant ëd Web 2.0 a son le "wiki", an particolar la "Wikipedia", descrivùa ant ël nùmer passà d'«è!». La Wikipedia a l'é l'Ensiclopedia libra, andova tùit a peulo gionté dle vos e tùit a peulo coregi na vos se a smija nen giusta. E bin, an costa manera sì, la Wikipedia inglèisa a l'é rivà a pi d'un milion d'artìcoj, e costi artìco) a son soens ant ij primi pòst dle arsèrche fàite. Ij contnù e l'época ëd la partecipassion L'esempi ëd Web 2.0 che i l'oma vëddù, a dovrìo spieghé che lòn che a l'é antramentr a cambié an sla Ragnà, a l'é ël "contnù" a disposission dij navigador. Na pàgina a sarà an testa a le arsèrche se a-i é tante anliure che a men-o a chila; ma a-i sarà tante anliure a na pagina se sò contnù a l'é anteressant për tante përson-e. Prima ëd GoogleEarth a l'é mai staje a disposission për tùit ëd contnù con la possibilità ëd vèdde la Tera com as vëdd da lë spassi, fin-a a la precision ëd sò pais e ëd soa ca. Ma ël campion dij contnù a l'é la Wikipedia. Prima ëd chila a l'é mai vëddusse tanta gent regalé sò savèj, sensa che a-i resta manch la firma sota n'artìcol. E ij contributor dla Wikipedia as regolamento da soj, con dle votassion, dand n'esempi motobin àut ëd partecipassion e decision autònome. A propòsit ëd Wikipedia as parla alora ëdcò d'"época dla partecipassion". E a l'é bel noté che pròpi l'"época dla partessipassion" an dà la possibilità ëd deje na visibilità mondial, an sla Wikipedia, a nòst Piemontèis. Home Page Artìcoj an piemontèis